İl Göç idaresinden, İlçe Nüfus dairelerine, hastanelerden banka atm’lerine, belediyelerden aşevlerine kadar Suriyeli mülteci yoğun olarak bulunuyor. Şanlıurfa merkez Eyyübiye, Haliliye ve Karaköprü ilçelerinde işyerleri açan ve ev tutan Suriyeli Mültecilerin meydanı da bulunuyor. İnternette Suriye Meydanı diye arama motoruna yazıldığında Topçu Meydanı görselleri çıkıyor. Şanlıurfa’nın hemen hemen her yerinde bulunan Suriyeli mültecilerin olmadığı veya sık rastlanmadığı yer olarak İl Gelir İdaresi ile Maliye olduğu görüldü. İşyeri açma ruhsatları olmamasına rağmen kayıt dışı olarak iş hayatına giren mülteciler vergi borçları olmamasından dolayı Urfa maliyesine uğramadıklarını belirlendi.
VERGİ VERMEYEN SURİYELİ ESNAF HAKSIZ REKABET YARATIYOR
Son dönemlerde, artan sayıya bağlı olarak, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları ile Suriyeli göçmenler arasında yaşanan olaylar şiddetleniyor. Suriyelilere dönük ayrımcı ve hedef gösterici ‘tepkiler’ artıyor. Şanlıurfa’da yaşanan durumla ilgili olarak birçok kesimden Suriyelilere karşı hoşgörü ve tahammülü elden bırakılmaması gerektiği yönde açıklamalar yapılmıştı. Yaşanan olayların ardından gözler iç savaştan kaçarak geldikleri Şanlıurfa’da neler yaptıklarına döndü. Daha önce açıklanan rakamlarda Şanlıurfa’da 440 bin Suriyelinin kayıtlı olduğu belirtilmişti. Kayıtlı olmayan Suriyelilerin sayısının da yaklaşık 350-400 bin civarında olduğu birçok kurum ve kuruluş tarafından ifade edilmişti.
Ülkemize Suriye’den göç etseler de, Türkiye’de esnaflık yapıp, dükkân açanların vergi mükellefiyeti konusunda çelişkili bilgiler bulunuyor. Suriyelilerin veya yabancı vatandaşların işyeri açabilmeleri hususu izin almalarına bağlıyken hiçbir kaydı ve ülkemize kaçak yollardan girmiş olan Suriyeli vatandaşların işyeri açabilmelerine imkânın olmadığı belirtiliyor.
URFALI ESNAF, SURİYE ESNAFI İÇİN DENETİM İSTİYOR
Gerekli denetimlerin yapılmaması nedeniyle haksız rekabet ortamının oluştuğunu ve buna ayak uyduramayan çok sayıda Urfalı esnafın dükkânını kapatmak durumunda kaldığı iddia eden esnaf, “Bir Türk esnaf ve sanatkârının işyeri açması için istenen belgeler, yapması gereken yükümlülükler bulunuyor. Vergi kaydı, belediyeden çalışma izni, meslek kuruluşlarına kayıt, ustalık belgesi alınması gibi şartlar var. Türk vatandaş tüm bu şartlara uyarken Suriye’den gelen vatandaşın ne vergisi, ne çalışma ve ne de oturma izni var. Gayri resmi işyeri açıyorlar. Vergi vermiyorlar, Bağ kur primi ya da sigorta ödemiyorlar. Bu da haksız rekabete yol açıyor” diye konuştular.
ŞANLIURFA’DA EMLAK PİYASASINI SURİYELİLER YÖNETİYOR İDDİASI’
Şanlıurfa’da son dönemde hem kira hem de satılık konut fiyatlarında da ciddi bir artış gözlemleniyor. Fiyatlardaki artışın en büyük nedeni ise Suriyeliler olarak gösteriliyor. Ancak işin diğer boyutu ise sektörde Suriyelilerin açtığı işyerlerinden çok ucuz fiyatlara kiralanan konutların yine Suriyelilere fahiş fiyata kiralanıyor. Suriyelilerin en çok emlak sektörünü etkilediği belirtiliyor. Konu ile ilgili olarak görüş alınan bazı emlakçılar, “yasal olmayan bir şekilde emlakçılık yaparak evleri Suriyelilere fahiş fiyatlarla kiralıyorlar. Emlakçı olabilmek için emlakçılık kurslarına katılmak, belge almak, odaya kaydolmak, maliyeye bildirim yapılmak ve yapılan işten fatura kesmek gerekiyor. Ancak Suriyelilerin herhangi bir kayıtları yok. Şirket kurabiliyorlar ama birçok şeyden muaflar. Bu gidişle bu piyasayı tamamen Suriyelilere bırakmak durumda kalacağız” şeklinde konuştular.
ŞANLIURFA’NIN HER YERİNDE ARAPÇA TABELALAR
Türk Standartları Enstitüsü’nün (TSE) Türkçe tabela kuralına rağmen Şanlıurfa’da yabancı dildeki tabela sayısı her geçen gün artıyor. Özellikle Arap sermayeli iş yerleri bu kurala uymamakta ısrarcı. Özellikle Atatürk Bulvarı, Topçu Meydanı Komiser Şakir Caddelerin gibi yoğun olan işletmelerin birçoğunun tabelasında, zorunlu olmasına rağmen Türkçe yer almıyor. Arapça bilmedikleri için tabelalarda ne yazdığını okuyamayan vatandaşlar da kuralların uygulanması gerektiğini savunuyor. Vatandaşlar, “ Tabelaları okuyamıyoruz. Bunların Türkçe olması gerekiyor. Nereye baksak Arapça tabela var. Türkçe tabela kalmadı. Biz tabelaların Türkçe olmasını istiyoruz” ifadelerini kullandı.
YORUMLAR