Çiğköfte ile ilgili önemli çıkış: Tavana atmak...

Çiğköfte ile ilgili önemli çıkış: Tavana atmak magandalıktır!

Şanlıurfa Sıra Gecesi kitabının Yazarı Şanlıurfalı Abuzer Akbıyık, Sıra Gecesi'nin özüne uygun yapılması için tavsiyelerde bulundu. Tavsiyeler, sıra gecesi kültürünün tanıtımı adına önemli bilgiler içerirken; Yazar Akbıyık'ın çiğköftenin yapıldıktan sonra

06 Aralık 2021 - 23:42 - Güncelleme: 07 Aralık 2021 - 08:53

Şanlıurfa halk bilimi ile ilgili çalışmalarını yazılara da dökerek çok sayıda kitaba imza atan Yazar Abuzer Akbıyık'tan sıra geceleri ile önemli tavsiyeler geldi.

Şanlıurfa kültüründe önemli bir yer tutan ve kitle iletişim araçları ile de ülke genelinde tanıtımı yapılan sıra gecelerinin şimdilerde eğlence sektörünün aranan unsurlarından biri olduğuna dikkat çeken Yazar Akbıyık, "Alan-satan taraf memnun olduğundan 'Sıra Geceleri' programları devam edecektir. Bu tespitten sonra, Sıra Gecesi programı içinde geleneği bozmadan, yozlaştırmadan, repertuar, konuşma, giyim, tavır ve davranış, ikramlar konusunda nasıl bir sunum yapmalıyız, kaliteyi en yüksek düzeye nasıl çıkarmalıyız bunu konuşuyor, yazıyoruz. Ben babamın sıra gecelerine katılmış, gençlik yıllarımda 25 yılın üstünde sıra gezmiş ve sıra başkanlığı yapmış, Sıra geceleri geleneğini dünü ve bugünü araştırmış ve Sıra Gecesi hakkında en kapsamı kitabı yazmış biri olarak, sıra gecesi müzik guruplarına önerilerimi sıralamak istiyorum"  dedi ve tavsiyelerini sıraladı.

Yazar Akbıyık'ın tavsiyelerinin arasında bugüne kadar "Tavana yapışıyorsa, olmuş demektir" anlayışı ile çiğköftenin tavanı atılmasını ise magandalık olarak yorumladığı görüldü. Yazar Akbıyık "Çiğköfte nimettir, nimete hakaret olmaz. Bu nedenlerle Sıra gecelerinde tavana fırlatma, geleneği yoktur. Tavana fırlatma magandalıktır" ifadelerini kullandı. 

Yazar Akbıyık'ın tavsiyeleri ile şöyle:

"1-Sahnede icra edilen Sıra Gecesi programı, iki bölümden oluşmalıdır.

Birinci bölümde, gurup arkadaşlarından diksiyonu düzgün olan bir arkadaş, hoş geldiniz dedikten sonra geleneksel sıra gecesi ilgili bilgilendirici kısa bir konuşma yapmalıdır. “Birinci bölümde, Sıra Gecelerinde okunan Türkü, hoyrat ve gazel örneklerini sunacağız, ara vereceğiz, ikinci bölümde ise isteklerinize yer verip eğleneceğiz.” Diyerek dinleyenlere bilgi vermelidir. Birinci bölümde makam geleneğine uygun sadece Urfa repertuvarında yer alan türkü, hoyrat ve gazel örnekleri okunmalı, İkinci bölümde ise popüler parçalara yer verilmelidir. Böylece Geleneksel Urfa müziği ile popüler eserlerin okunduğu müzik eğlence gecesi biri birinden ayrılmalıdır.

Giriş konuşması örneği” Sıra gecesi, Şanlıurfa’da biri birine yakın yaş gurubundaki arkadaşların bir araya geldikleri toplantılardır. Her hafta birinin evinde olmak üzere sıra ile yapıldığı için bu gecelere, Sıra Gecesi, Sıra, Sıra Gezme denilmektedir. Sıra Gecesinde, sohbet muhabbet edilir, çalan-söyleyen varsa müzik icra edilir, çiğköfte, tatlı, çay ve acı kahve sunulur. Müzik icra edilen sıra geceleri yanında sadece sohbet edilen sıra geceleri de vardır. Sıra gecesi, örf adetin öğrenildiği halk mektebi, müzik öğrenilen halk konservatuarı, memleket meselelerinin konuşulduğu istişare meclisi, geleneksel oyunların ve Urfa mutfağının yaşatıldığı, yardımlaşma, dayanışma, birlik ve beraberlik gecelerdir. Sıra Gecesi, 2010 yılında Geleneksel Sohbet Toplantıları kapsamında UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Miras listesine alınmıştır. Biz bu geceki programımızı iki bölüm halinde icra edeceğiz, birinci bölümde Geleneksel sıra gecelerinde okunan Urfa türküleri, hoyrat ve gazellere yer vereceğiz. Sanat değeri yüksek türkülerimizi ve yanık hoyratlarımızı beğeneceğinizi umuyoruz. Aradan sonra, programımızın ikici bölümde ise isteklerinize yer verecek ve günün sevilen eserlerini okuyarak, eğleneceğiz”

2-Sıra Gecesi programında yapılmaması gerekenler:

-Mümkünse sahnede çiğköfte yoğrulmamalıdır. Mutfakta veya uygun bir yerde yoğrularak misafirlere ikram edilmelidir.

-Mutlaka sahnede yoğurulacak ise, herkesin ayak bastığı, oynadığı yerde değil, yüksekçe bir yerde yoğrulmalıdır.

-Çiğköfteyi yoğuran leğeni ters çevirip, kafasında gezdirip vb şovlar yapmamalıdır.

-Çiğköfte kesinlikle tavana fırlatılmamalıdır.

(Geleneksel Sıra Gecesi evlerde yapılır, evin tavanı kirletilemez, Çiğköfte nimettir, nimete hakaret olmaz. Bu nedenlerle Sıra gecelerinde tavana fırlatma, geleneği yoktur. Tavana fırlatma magandalıktır. Kendini bilen, kültürümüzü bilen biri bunu yapmaz.)

-Davulcu misafirlerin önüne gidip, para vermesi için misafirleri zor durumda bırakmamalıdır.

-Davulcu bilhassa müzik icrası sırasında, müziğin ahengini bozacak derecede davulu yüksek sesle çalmamalıdır.

(Esas olarak davul zurna, açık havada ve meydanlarda çalınır, evlerde yapılan sıra gecelerinde çalınmaz, fakat sıra gecesi sahneye uyarlandığı ve müzik eğlence gecesi şeklinde düzenlendiği için müzik gruplarında davul zurna yer almaktadır)

-Acı kahve dağıtan kişi, misafiri para vermeye zorlamamalıdır.

(Acı kahveyi içen misafir, fincanı yere, masaya bıraktığında, kahve dağıtan "bizde böyle bir gelenek vardır" diyerek "fincanı yere bırakılmaz, kahve dağıtana geri verilir. Fincanı yere bırakan kişi, kahve dağıtanı ya evlendirir veya içini altınla doldurur" diyerek kahve içeni misafiri para vermeye zorlamaktadır. )

-Sıra Gecesi ekiplerinin giydiği geleneksel kıyafetler, aslına uygun olmalı ve giyen kişiler kıyafetin düzgün ve temiz olmasına özen göstermelidir.

(Müzik Grupların giydiği, Gabardin Şalvar, Kırkdüğme Yelek, Gömlek (Nohutlu Köynek), Yemeni (Annebi Postal), Sırmalı Puşu, Kuşak (bele sarılan) ve Pazuvent (kola takılan), Urfa kurtuluşuna katılmış çetelerin (milis kuvvetlerinin) giydiği milli kıyafettir.)

-Sıra Gecesi solistlerinin, misafirler ile konuşmaları seviyeli olmalıdır.

-Sıra Gecesi elamanları, bilhassa solistleri Urfa kültürünü bilmeli ve yer geldikçe bu bilgileri misafirlere aktarmalıdır.

(Bilhassa solistlerin Urfa sıra gecesi geleneğinin detaylarını bilmeleri, Urfa kültürünü, gezilecek tarihi yerleri, Urfa ile ilgili efsanelerini bilmeleri ve konuşmalarında zaman zaman bu konulara yer vermeleri uygun olur. Örneğin Sıra gecesinin önemi anlatırken, Urfa'nın düşman işgalinden kurtuluşunun, bir sıra gecesinde planlandığından bahsetmesi,, Hz. İbrahim'in ateşe atılması konusu, çiğköftenin bulunuş efsanesi, Kalenin burçlarının yapılışı ile ilgili öyküleri bilmesi uygun olur)

-İşletmeciler, ucuz olana değil, mesleğini kaliteli şekilde icra edenin müzik gruplarına yer vermelidir.

(Fiyatı az olan gurubu tercih eden, grupların misafirleri rahatsız ederek bahşiş toplamalarına göz yuman işletmeci, aslında kendi kuyusunu kazmakta olduğunu bilmesi gerekir. Sıra Gecesi, kalitesiz, sıradan bir gece olduğunda müzisyen kadar işletmeci de kaybedecektir)

-Sıra gecesi gruplarına ve işletmecilere meslek içi eğitim verilmeli.

Devlet kurumları veya sivil toplum kuruluşları (Valilik, belediye, Ticaret ve Sanayi Odası, müzik derneği vb.) belirli periyotlarla müzik guruplarına ve işletmecilere sıra gecesi hakkında meslek içi eğitim ve sertifika vermelidir. "

YORUMLAR

  • 0 Yorum
Henüz Yorum Eklenmemiştir.İlk yorum yapan siz olun..
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR x
Vali Şıldak: 2024'te Şanlıurfa'ya davetlisiniz…
Vali Şıldak: 2024'te Şanlıurfa'ya davetlisiniz…
İbrahim Tatlıses'in programına katılanları görenler gözlerine inanamadı
İbrahim Tatlıses'in programına katılanları görenler gözlerine...